Wat in de praktijk nodig is, zijn een gemeenschappelijke basis bestaande uit een structurele taal en visie en missie, die diverse professionals met elkaar verbindt.
Als diverse professionals over een gemeenschappelijke taal en relevante kennis beschikken, boven op die van het eigen vakgebied (de T-shape), dan is het makkelijker om samen te werken.
Verder is een bruikbaar en universeel diagnose- of triage-instrument nodig dat is gebaseerd op de gemeenschappelijke sociaalwetenschappelijke taal met juridische aspecten, dat zo snel mogelijk aan de voorkant kan worden ingezet. Dit instrument is de Triagelijst Scheidingssoort™ (TS) en Triagelijst Interactiedynamiek™ (TI).
De TS is een vragenlijst die ouders aanzet tot zelfreflectie en reflectie over de emoties en opvattingen van de andere ouder. Dit maakt de ouders eigenaar van hun onderlinge problematiek en niet de professional.
Integrale samenwerking
Dankzij beheersing van een gemeenschappelijke taal, en een gedeelde visie en missie, kunnen de diverse professionals met verschillende beroepen, hun begeleiding op elkaar afstemmen. Dat maakt het gemakkelijker voor de professionals, maar ook voor ouders, omdat zij dan weten waar zij aan toe zijn. Als professionals over dezelfde visie en missie beschikken, dan neemt de kans dat zij elkaar tegenwerken, af. Tevens neemt daarmee de kans af dat een of beide ouders professionals bewust of onbewust tegen elkaar uitspelen.
De TS is gebaseerd op het gemeenschappelijk begrippenkader en zet daarmee de toon voor de volgende professionals waarop zij hun begeleidingsplan van ouders en/of kind(eren) kunnen afstemmen.
De oorzaak
Scheidingen worden vooral langs juridische weg afgewikkeld, terwijl het hebben van relatieproblemen of een scheiding doormaken ook en vooral een psychologisch proces is. Maar psychologische fenomenen, zoals emoties als boosheid, verdriet, of bijvoorbeeld empathisch vermogen en/of mate van onderling begrip, worden tot nu toe niet structureel en volgens standaarden meegenomen of onderzocht.
Dat komt omdat we gemeenschappelijke definities en begrippen bij scheidingen missen waarmee je bijvoorbeeld soorten scheidingen kunt uitdrukken. Wat we ook missen zijn gemeenschappelijke maten, getalswaarden, criteria en standaarden waarmee we de ernst van de strijd kunnen uitdrukken.
Wat versta je bijvoorbeeld onder een ‘heftige’ strijd? Is dat een ‘intense’ strijd? Wat is ‘intens’? Is intense strijd ‘ernstig’? Wat is ‘ernstig’?
Waar de ene professional bepaalde gedragingen van ouders onderbrengt bij een ‘heftige strijd’, kan de andere professional aan diezelfde gedragingen een andere betekenis geven. Dat is mede afhankelijk van de beroepsachtergrond van de professional, zijn positie ten opzichte van de ouders en of hij/zij beide ouders begeleidt of één ouder. Naast de professionele positie, is de persoonlijke context van de professional ook van invloed. Een gz-psycholoog ziet andere aspecten in de interactie tussen de ouders, en weer andere als de therapeut één van de ouders begeleidt. Tevens moet je er rekening mee houden dat de ene gz-psycholoog of psychotherapeut de andere niet is. Ook onderling tussen psychologen, orthopedagogen en advocaten is de focus verschillend, omdat zij eigen meetlatten hanteren. En orthopedagoog beschouwt de gedragsproblematiek van kinderen, maar de gz-psycholoog richt zich vooral op problematiek van de volwassenen in het licht van hun levensloop. De standaardmeetlat bij het toepassen van psychodiagnostiek is de DSM, ook al gaan stemmen op onder psychiaters en psychologen om hier min of meer afstand van te nemen. Advocaten volgen ook een meetlat, maar dat zijn wetboeken en jurisprudentie, zoals eerder gedane uitspraken.
Strijd tussen ouders wordt dus wel geobserveerd en beschreven door hulpverleners en juristen, of bijvoorbeeld raadsonderzoekers of jeugdbeschermers, maar omdat zij niet beschikken over een gemeenschappelijke taal van maten, criteria, standaarden, definities en begrippen, is het moeilijk zo niet onmogelijk om de mate en ernst van strijd en bijvoorbeeld de soort van scheiding te beschrijven in definities en begrippen die andere betrokken professionals , zoals een rechter of jeugdbeschermer, kennen, waardoor zij dezelfde betekenis toekennen als de rapporteur bedoelt te geven.
Wat het sociaal of scheidingsdomein nodig heeft is een centimeter of een rolmaat. Je kunt hierbij denken aan een rolmaat die ouderlijke strijd en het welbevinden van ouders en kinderen meet.